Eindversterkers

Huidig aanbod eindversterkers van Ohm-Audio bv
 
De eindversterker, ook wel powerversterker genoemd, heeft slechts 1 taak. Maar wel een heel belangrijke. De taak is het versterken van het aangeleverde audiosignaal van de voorversterker. Dat signaal moet versterkt en gebufferd worden zodat de eindversterker de luidsprekers kan aansturen. De voorversterker levert maximaal een paar volt en slechts weinig stroom. De eindversterker kan vele tientallen volts en veel stroom leveren om de luidsprekers goed aan te sturen.
 
Afbeelding invoegen 
Bricasti M-28 Mono eindversterker
 
Watt's up?
 
De grote hamvraag was altijd : Hoeveel watt heeftie? Hoe meer watt, hoe beter, werd gedacht. De praktijk ligt toch echt wel wat anders. Je hebt zonder twijfel een aantal watt's nodig om je luidsprekers aan te sturen, maar hoeveel watt je nou precies nodig hebt om je luidsprekers optimaal aan te sturen heeft onder andere te maken met :
  • Het rendement van je luidsprekers
  • De complexiteit van je luidsprekers
  • Je muzieksmaak
  • De grootte van je kamer
  • Hoe hard je je muziek draait
  • ......?

1. Rendement van de aangesloten luidsprekers
 
Het rendement van luidsprekers wordt altijd gemeten in decibel per 2.83 volt op 1 meter afstand. Oftewel dB/2.83V/1m. Die 2.83V is eigenlijk de equivalent van 1 Watt aan een 8 ohms luidspreker.
Waarom volt in plaats van watt? Dat is omdat volt de hoeveelheid spanning aan duidt, die nodig is om de luidspreker te laten bewegen. Hoeveel watt dat dan is, dat hangt af van de weerstand van de aangesloten luidspreker, en die is bij elke luidspreker, en ook elke weergegeven frequentie weer anders, dus daar kun je niet mee meten.

Het rendement van de luidspreker wordt meestal vermeld bij de specificaties. Daar staat dan bijvoorbeeld : Rendement : 88dB. Of 85dB. Of 91dB. Hoe hoger het getal, hoe hoger het rendement. Voorzie je een luidspreker van 88dB van 1 watt vermogen, dan levert deze 88dB akoestische output, oftewel geluid, op 1 meter afstand. Een luidspreker van 91dB levert bij 1 watt, 91dB geluid. Meer geluid dus bij hetzelfde vermogen. De 91dB luidspreker is dus efficienter. Hoe efficienter de luidspreker is, hoe minder vermogen je versterker dus nodig heeft om een hoeveelheid geluid te produceren.
 
2. Decibel en vermogen
 
Voor elke 3dB extra geluid moet je het vermogen verdubbelen. In het begin gaat dat niet zo hard, maar op een gegeven moment telt het lekker aan. kijk maar. 
  
We nemen als voorbeeld een luidspreker (Magico Q5) met een laag 86dB rendement.
Om 86dB geluid te krijgen, moeten we daar 1 watt insturen.
Om 89dB geluid te krijgen, moeten we daar 2 watt insturen. En zo gaat het door.
 

Magico Q5

  • 89dB geluid, 2 watt
  • 92dB geluid, 4 watt
  • 95dB geluid, 8 watt
  • 98dB geluid, 16 watt
  • 101dB geluid, 32 watt
  • 104dB geluid, 64 watt
  • 107dB geluid, 128 watt
  • en nu gaat het snel......
  • 110dB geluid, 256 watt
  • 113db geluid, 512 watt
  • Enzovoort.

 

 

Nemen we nu een dynamische luidspreker met een bijzonder gunstig (hoog), de Horning Eufrodite PM-65 NWB met een rendement van 99dB, dan ziet het er heel anders uit.

Horning Eufrodite PM-65 NWB

 

  • 99dB geluid, 1 watt
  • 102dB geluid, 2 watt
  • 105dB geluid, 4 watt
  • 108dB geluid, 8 watt
  • 111dB geluid, 16 watt
  • 114dB geluid, 32 watt
  • 117dB geluid, 64 watt
  • Enzovoort.
 

 


 

Afbeelding invoegen

Nemen we nu een hoornluidspreker (Klipschhorn) met een zeer hoog rendement, 104dB, dan ziet het er nog weer anders uit.
 

Klipschhorn

 

  • 104dB geluid, 1 watt
  • 107dB geluid, 2 watt
  • 110dB geluid, 4 watt
  • 113dB geluid, 8 watt
 

 


 

Dat houdt dus in dat we om 113dB, en dat is behoorlijk luid, muziek te maken in de kamer, nodig hebben aan vermogen :
  • Magico Q5 : 2 x 512 Watt continu versterker
  • Horning Eufrodite PM-65 NWB : 2 x 28 Watt continu versterker
  • Klipschhorn : 2 x 8 Watt continu versterker
Dat maakt dus nog al uit. Let wel. Een hoog vermogen zegt dus niets over de kwaliteit van de weergegeven muziek. Het zegt alleen maar iets over het rendement van de luidspreker en de hoeveelheid vermogen die je nodig hebt om hem aan te sturen om een bepaalde hoeveelheid geluid, en dus muziek, te krijgen in je kamer.

3. Weerstand en impedantie
 
Maar met alleen het rendement van de luidspreker zijn we er nog niet. Er is nog iets wat speelt, en dat is de weerstand van de luidspreker. Deze wordt gemeten in Ohm. Vaak zie je achterop je luidspreker staan 8 Ohm, of 4 Ohm. Maar zo eenvoudig ligt dat niet. De weerstand van een luidspreker veranderd als je muziek gaat draaien, en eigenlijk hangt het af van de toonhoogte. Zo kan het gebeuren dan een luidspreker een weerstand heeft van 60 Ohm bij 50Hz, 5 Ohm bij 800Hz, 35Ohm bij 4000Hz en  2 Ohm bij 18000Hz. Dat wordt vaak uitstekend weergegeven in de rode lijn van de grafiek.
 
 
 
 
Je ziet een weerstand van 7 ohm bij 20Hz, 27 ohm bij 50Hz, 3 ohm bij 150-225Hz, 14 ohm bij 3.500Hz en 4 ohm bij 20.000Hz. 
 
Nu is het zo dat je een bepaalde hoeveelheid volt nodig hebt om de luidspreker bij alle frequenties even hard te laten klinken. En, omgerekend naar de hoeveelheid watts, zit dat zo.
 
De impedantie van de luidsprekers staat dus voor de weerstand van de luidspreker. Hoe hoger de weerstand van de luidsprekers, hoe makkelijker het wordt voor de aangesloten versterker om een bepaalde geluidssterkte te krijgen. Dat klinkt vreemd, maar toch is het zo. Je kunt het vergelijken met een waterpomp met een waterslang met een doorsnede van 1cm welke water spuit. De pomp staat voor de versterker en de waterslang voor de luidspreker. Er is dus een waterpomp en die levert een hoeveelheid druk. Stel, de waterslang spuit nu 4 meter ver. Die 4 meter staat voor de geluidssterkte van een luidspreker. Zouden we nu met een druk op een knop de waterslang 2 x zo dik kunnen maken, dus 2cm in doorsnee, wat gebeurt er dan met de waterstraal? Juist, die komt niet verder dan 2 meter. In luidsprekertermen, de geluidssterkte wordt 2 x zo zwak. Om de straal even ver te kunnen laten komen moet de pomp nu 2 keer zoveel water aanvoeren. Oftewel, de versterker moet 2 keer zoveel stroom leveren aan de luidspreker. 
 
Idealiter verdubbelt een versterker dus het vermogen bij het halveren van de impedantie van de luidspreker.
Dus 2 x 100 watt aan 8 ohm, levert een bepaalde maximale geluidssterkte. Zakt de impedantie van de luidspreker bij een bepaalde frequentie naar 4 ohm, dan zal de versterker 2 x 200 watt moeten leveren voor dezelfde geluidssterkte. Zakt de impedantie naar 2 ohm, dan zal de versterker 2 x 400 watt moeten leveren voor dezelfde geluidssterkte. Enzovoort. Hoe lager de impedantie van de aangesloten luidspreker, hoe meer stroom de versterker zal moeten leveren.
  
Er zijn niet zo veel versterkers op de markt die het uitgangsvermogen verdubbelen tot aan 1 ohm, maar het goede nieuws is, dat is ook niet altijd nodig. Er zijn namelijk niet zo heel veel luidsprekers die een weerstand (Impedantie) hebben van 1Ohm bij bepaalde frequenties. Maar als je een luidspreker hebt met een minimale impedantie van bijvoorbeeld 2.5 Ohm bij 400Hz, dan is het dus ongunstig om een versterker te gebruiken die bij 2.5 Ohm geen of weinig vermogen levert. De meeste buizenversterkers kunnen dat dus niet. Sluit je dus op zo'n ongunstige luidspreker een buizenversterker aan, dan kan het zijn dat deze redelijk klinkt op sommige punten, en bij het weergeven van stemmen in het middengebied, volledig inzakt en gaat vervormen.
 
Kies dus de juiste versterker bij de luidsprekers die u heeft. Ohm-Audio BV kan u daarbij helpen en adviseren. 
  
De goede eindversterker voor uw luidsprekers moet dus technisch geschikt zijn voor uw luidsprekers, maar dat is niet het enige. Ook moet het klankkarakter passen bij de luidspreker. Dat is iets persoonlijks, maar vaak kunnen we er wel iets over adviseren.
 
Ohm-Audio bv 2018-10